Prawidłowe odżywianie

Przygotowanie: Dr hab. n med. Katarzyna Muszyńska-Rosłan

 

Prawidłowe odżywianie

 

Dzieci, u których choroba nowotworowa i jej leczenie, wystąpiły w najważniejszym okresie życia człowieka, czyli w wieku rozwojowym, są w grupie znacznie podwyższonego ryzyka zaburzeń odżywiania. Organizm dziecka, nastolatka, a wreszcie osoby dorosłej, może przez wiele lat ponosić konsekwencje choroby, stąd ryzyko niewłaściwego podejścia do codziennego życia jest zdecydowanie większe niż ich zdrowych rówieśników.

PRAWIDıOWE ODZYWYIANIE   

Prawidłowe odżywianie sprzyja regeneracji tkanek i narządów, uszkodzonych przez nowotwór oraz jego terapię, buduje siłę i wytrzymałość organizmu. Zmniejsza również ryzyko wystąpienia niektórych rodzajów nowotworów wieku dorosłego. Oprócz rozwoju nowotworów, właściwe żywienie zapobiega występowaniu wielu schorzeń „cywilizacyjnych”, zebranych pod wspólną nazwą „zespołu metabolicznego”, w którym zawiera się m.in. nadciśnienie, cukrzyca, otyłość, hyperlipidemia.

Bardzo istotną rolą prawidłowego odżywiania jest zmniejszanie stresu, poprawa nastroju, równowaga

PRAWIDıOWE ODZYWYIANIE2

psychiczna. Choroba nowotworowa może w różny sposób wpływać na stan odżywienia.

U niektórych spowoduje znaczne wychudzenie, u innych znaczny przyrost masy ciała i 

problemy mogą dotyczyć zarówno „przytycia”, „schudnięcia” jak i utrzymania należnej masy ciała. Jednak przebyty nowotwór i jego leczenie nie powinny usprawiedliwiać braku starania o zdrowe odżywianie, aktywny tryb życia.

Prawidłowa dieta to taka, która utrzymuje wagę ciała na prawidłowym poziomie i dostarcza wszystkich składników pokarmowych (tłuszczów, węglowodanów i białka) w odpowiednich proporcjach.

PRAWIDıOWE ODZYWYIANIE3Jak poukładać dziecku, nastolatkowi prawidłowy jadłospis? Co poradzić młodemu dorosłemu, który zaczyna sam dbać o swoje wyżywienie? Warto skorzystać z zalecanej przez Instytut Żywności i Żywienia, powszechnej na całym świecie „PIRAMIDY ZDROWEGO ŻYWIENIA”, która jest graficznym przedstawieniem grup produktów spożywczych, wchodzących w skład prawidłowej, codziennej racji pokarmowej.

Ważna jest umiejętność stosowania tzw. diety zbilansowanej. Powinna ona, oprócz doboru produktów żywieniowych tak, by znalazły się w posiłku wszystkie w/w potrzebne składniki odżywcze, uwzględnić odpowiednie rozłożenie posiłków w ciągu dnia.

 

 

PAMIĘTAJCIE, ŻE PODSTAWĘ KAŻDEJ PIRAMIDY TWORZY AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA, KTÓRA JEST Z JEDNEJ STRONY NATURALNĄ POTRZEBĄ MŁODEGO CZŁOWIEKA, Z DRUGIEJ ZAŚ, DODATKOWYM WYMOGIEM, KTÓREGO SPEŁNIENIE POZWOLI NA UTRZYMANIE PEŁNI ZDROWIA.

PRAWIDıOWE ODZYWYIANIE4Przyjmowanie posiłków o stałych porach dnia pobudza właściwe wydzielanie soków trawiennych. Długie odstępy czasu wpływają niekorzystnie na metabolizm, prowadząc do spadków poziomu glukozy we krwi, co zmniejsza wydolność fizyczną i umysłową, obniża zdolność koncentracji, powoduje rozdrażnienie. Lepiej jeść częściej, a mniej i zachować odpowiedni rozkład ilości energii na poszczególne posiłki.

 

Dobowe zapotrzebowanie energetyczne powinno zostać podzielone wg wzoru:

I śniadanie 25-30%

II śniadanie 5-10%;

Obiad 30-35%

Podwieczorek 5-10%

Kolacja 15-20%

Najczęstsze błędy żywieniowe, KTÓRYCH NALEŻY UNIKAĆ, w żywieniu dziecka w trakcie i po chorobie nowotworowej:

PRAWIDıOWE ODZYWYIANIE5

• Zbyt DUŻO jedzenia w stosunku do potrzeb organizmu.

• Za DUŻO tłuszczów zwierzęcych.

• Za DUŻO soli kuchennej.

• Zbyt DUŻO żywności przetwarzanej: białe pieczywo, ryż, koncentraty.
PRAWIDıOWE ODZYWYIANIE6WIĘCEJ tłuszczów roślinnych i pochodzących z ryb.

WIĘCEJ błonnika pokarmowego.

WIĘCEJ witamin i składników mineralnych.

WIĘCEJ płynów, w tym mleka.

 

DOPILNUJ BY TWOJE DZIECKO NIE POPEŁNIAŁO TAKICH BŁĘDÓW:

PRAWIDıOWE ODZYWYIANIE7

• Dużo cukru i słodyczy.

• Częste jedzenie produktów typu „fast food”.

• Podjadanie między posiłkami, podczas oglądania TV lub zająć przy komputerze.

 

• Brak II śniadania.

• Jedzenie nieregularnie i w pośpiechu.

• Stosowania diet odchudzających bez nadzoru lekarskiego.• Picie dużej ilości napojów gazowanych, słodzonych i sztucznie barwionych.